عنصرهای لازم در تشکیل قرارداد شرکت تجاری

در قانون جمهوری اسلامی ایران هر شرکت تجاری عناصر تشکیل دهنده ای دارد. به موجب قانون عناصری که ما در ادامه این مقاله بیان می کنیم، یک شرکت تجاری را به وجود می آروند. در قانون 4 عنصر اصلی برای تشکیل شرکت های تجاری وجود داشته که ما در این مطلب قصد داریم در ادامه آن ها را مورد بررسی قرار دهیم. اگر شما هم می خواهید در مورد عناصر تشکیل دهنده شرکت های تجاری اطلاعاتی به دست آورید با ما همراه شوید!

عنصر اول تشکیل دهنده شرکت های تجاری

همانطور که در بالا گفتیم یک شرکت تجاری از چهار عنصر تشکیل شده است که اولین آن ها تعدد شرکاء است. به موجب قانون مدنی و تجاری جمهوری اسلامی ایران به منظور تشکیل یک شرکت باید تعداد شرکاء حداقل دو نفر باشد. به طور کلی در این مورد محدودیت خاصی وجود نداشته و تعداد شرکا می تواند از دو نفر هم بیشتر باشد، اما باز هم تشکیل یک شرکت آن هم با یک شریک در ایران امکان پذیر نیست.

دومین عنصر تشکیل دهنده یک شرکت تجاری

عنصر دوم برای تشکیل یک شرکت آورده است. آورده به سرمایه اولیه برای تشکیل یک شرکت گفته می شود. در فقه امامیه مسائلی در مورد آورده گفته شده که قانون مدنی جمهوری اسلامی هم به پیروی از این مسئله، مسئله مربوط به آورده در شرکت تجاری را مشخص می کند. 

به موجب قانون مدنی در جمهوری اسلامی ایران آورده چیزی نیست به جز حق مالکیت؛ در واقع چیز هایی مانند اعتبار نامه، تجربه، خدمت و ... جزو آورده به حساب نمی آیند. 

در شرکت های تجاری به خلاف آورده صورت های مختلفی وجود داشته، ماده ای که در بالا گفتیم هم از قانون 26 تجارت سابق استنباط شده است. بر طبق این ماده هر چیز حذف شده ای می تواند آورده نفرات باشد. آورده به دو صورت نقدی و غیر نقدی وجود دارد، آورده نقدی به تعهد پرداخت وجوه نقد گفته می شود، اما آورده های غیر نقدی به مال مادی، غیر مادی و صنعتی اطلاق می گردد. که در زیر آن ها را به تفصیل مورد بررسی قرار می دهیم.

اموال مادی قابل لمس هستند، این اموال می توانند منقول، غیر منقول، عین مال و منفعت مال باشند. اما اموال غیر مادی قابل لمس نبوده و واقعی نیستند. این جامعه است که مال غیر مادی را به وجود آورده و وجودش را اعتبار بخشیده است. شناسایی اموال غیر مادی توسط قانون انجام شده و به طور کلی در قانون اموال غیر مادی از حق اختراع، حق تصنیف و تالیف برخوردارند. 

اموال غیر مادی هم دقیقا مانند اموال مادی به شرکت تعلق دارند؛ از همین رو اگر این اموال از بین بروند به این معنا نیست فردی که آن را به عنوان آورده به شرکت واگذار کرده از دایره شرکا خارج می شود. به طور کلی در صورت از بین رفتن یک آورده غیر مادی انگار اموال شرکت از دست رفته و آن شریک همچنان جز شرکا باقی می ماند. 

حال که در مورد اموال غیر مادی هم اطلاعاتی به دست آوردید، بهتر است که در این قسمت به توضیحاتی در مورد صنعت بپردازیم. صنعت معمولا به تجربه، دانش، فعالیت و هنر یک شخص می گویند. اگر یک فرد آورده اش را فعالیت قرار داده باشد، دیگر این که چه کاری در آن شرکت انجام می شود مد نظر او نخواهد بود. در عوض آن فرد در سود و زیان شرکت بر اساس صنعتی که دارد، شریک می شود. 

اما این که چه صنعتی آورده به حساب می آید، در ادامه مورد بررسی قرار می دهیم. صنعت آورده شده باید حتما مشروع باشد. صنعت نامشروع مانند نفوذ سیاسی را نمی توان آورده به حساب آورد. به عبارت دیگر نمی توانیم بگوییم یک فرد چون نفوذ سیاسی دارد، باید این مقدار سرمایه به او تعلق گیرد. 

به هر حال باید بگوییم که سرمایه یک شرکت مبلغی است که شرکا با هم توافق می کنند تا آن را به شرکت انتقال دهند. این مبلغ توافق شده معمولا در ترازنامه شرکت هم آروده شده و در زیر عنوان دارایی و بدهی نوشته می شود.

به یاد داشته باشید که وکلا می گویند، مبلغ تعیین شده به عنوان صنعت شخص یا شریکی برای شرکت در ترازنامه قید نمی شود. با این حال معمولا در تعیین سود یا زیان حتما مورد احتساب قرار خواهد گرفت. 

سومین عنصر تشکیل دهنده یک شرکت

تاسیس حقوقی خاص سومین عنصر تشکیل دهنده یک شرکت است، ماهیت حقوقی شرکت این عنصر را به وجود می آورند. به طور کلی تاسیس حقوقی دارای دو نظریه سازمانی و قرار دادی به شرح زیر است.

• نظریه قرار دادی

نظریه قراردادی بیان می کند که یک شرکت تنها یک قرارداد است. این مسئله درمورد شرکت هایی مدنی کاملا صدق می کند. اما شرکت های تجاری هم از این قانون پیروی می کنند. در یک شرت تجاری قرارداد ها نسبت به قانون تجارت برتری داشته و روابط بین شرکا با استفاده از همین نظریه قراردادی تنظیم می شود. 

بر طبق نظریه قرارداد شرکت های تجاری وضعیت حقوقی جدیدی به وجود آورده و شخص ثالث ملزم است به آن ها توجه کند.  البته که یک سری قواعد برای تشکیل شرکت وجود داشته و صرفا قرارداد ها برای این منظور کافی نخواهد بود. 

• نظریه سازمانی

حقوق و به طور کلی تعهدات طرفین در نظریه سازمانی به صورت پایدار نخواهد بود. در طی حیات یک شرکت دیگر شرکاء حقوق متغییری دارند. این حقوق با رای اکثریت شرکا تغییر می یابد. به طور کلی به موجب نظریه سازمانی دولت یا قانون گذار در بازار آزاد اجازه کنترل شرکت ها را خواهند داشت. 

به طور کلی تاسیس حقوقی خاص به قانون گذار اجازه می دهند که با همکاری مشترک بتوانند سرمایه خود را از طریق امکانات مالی افزایش دهند. قبلا این سری مسائل را در قالب یک قرارداد انجام می دادند، اما در حال حاضر قالب ها را قانون ایجاد کرده و اراده طرفین در این مسئله دخالتی نخواهند داشت. 

چهارمین عنصر تشکیل دهنده شرکت های تجاری

جستجوی سود و تقسیم سود در بین شرکا عنصر چهارم برای تشکیل یک شرکت تجاری هستند. الزاما نمی توان گفت که سود یک مبلغ نقدی است. به بیان ساده تر سود به چیزی گفته می شود که ثروت شرکاء را افزایش دهد، حال این سود می تواند در راستای صرفه جویی کردن در هزینه های آن شرکت باشد. 

این عنصر تنها به شرکت های تجاری تعلق نمی گیرد، شرکت ها و موسسه های غیر تجاری هم امکان دارد تنها به دلیل بردن سود و تقسیم آن در بین شرکاء به وجود آیند. 

به طور کلی بهتر است بدانید که ملاک تفکیک برای شرکت های تجاری و غیر تجاری تنها می توان به فعالیت آن ها اشاره کرد. برای مثال اگر یک شرکت برای انجام اموری مانند مسائل ادبی و یا خیریه تاسیس شود، نمی توان آن شرکت را یک شرکت تجاری دانست. 

چگونگی انتقال مال

بد نیست که در این بین با انتقال مال هم آشنا شوید. به طور کلی انتقال مال به صورت قطعی از طریق عقد بیع قابل انجام است. اما انتقال مال ازطریق عقد شرکت شرط و شروط خاص خود را دارد. به موجب این شروط در عقد شرکت تنها زمانی انتقال مال وجود دارد که آن مال بعد از انحلال هم وجود داشته باشد. البته اعاده عین مال قابل انجام نخواهد بود، به عبارت ساده تر اگر بعد از انحلال شرکت مال همچنان موجود باشد، آن مال متعلق به شرکت بوده و باید به برگردد.

سخن آخر

برای تشکیل یک شرکت شما باید به خوبی با عناصر تشکیل دهنده آن آشنا باشید. مطالبی که ما در این مقاله عنوان کردیم تا حدود زیادی می تواند در این راستا به شما کمک کند.